‘Zwijgpijn. Een moeder, een dochter, een verzwegen grensgebied’

‘In een tijd waarin er gebrek is aan waarachtigheid en geborgenheid, in een tijd die vervuld is van angst en wanhoop, zou elke vrouw zonder blozen een poging moeten kunnen doen om, door haar werk, de wereld een deel van haar verloren hart terug te geven’.

  – Louise Bogan –

Samenvatting

Als door te zwijgen niets tot stand komt, maar door te spreken niets zich staande houdt, welke keuze maak je dan?

Nadat Anne, moeder van twee jonge kinderen, haar huwelijk met huiselijk geweld weet te ontvluchten, bouwt ze in korte tijd succesvol een nieuw leven op. Ze is gelukkig, ontwikkelt een glansrijke carrière en trouwt alsnog met de liefde van haar leven. Anne is ervan overtuigd dat ze haar kinderen heeft weten te beschermen, dat het geweld – dat veelvuldig voorkomt in haar familiegeschiedenis – nu eindelijk is gestopt.

Wanneer haar dochter Merel haar eindexamen heeft gehaald, gaan ze samen naar Parijs om het te vieren. Op de eerste avond na aankomst, tijdens het diner op een overvol terras met ondergaande zon, glasgerinkel en bruisende wijn, biecht Merel een geheim op waar ze jarenlang over gezwegen heeft.

Gedesillusioneerd en verslagen belooft Anne om er met niemand over te praten, maar beseft al snel dat dat voor haar een onmogelijke opdracht is. Anne wil de daaropvolgende maanden niets liever dan een einde maken aan de pijnlijke zwijgban, die als een splijtzwam de relatie tussen haar, Merel en de familie uiteenrukt. Anne komt tot de schokkende ontdekking dat juist door te spreken niets en niemand zich nog staande houdt en dat er gelukkig nog vrouwen in de stilte zijn, die haar juist dankzij hun zwijgen een groot lichtpunt brengen; haar voormoeders.

In ‘Zwijgpijn’ laat de auteur op filmische wijze de complexiteit en menselijkheid zien van  huiselijk- en sexueel geweld. In deze systemisch beschreven familiegeschiedenis blijkt de wond van het heden diep geworteld te zijn in de historie van voorouders die sinds 1597 leefden op een grensgebied tussen Duitsland en de rauwe Groningse kleigrond. Deze vrouwen namen ondanks alles hun lot in eigen hand. Mythes rondom de polariteiten van slachtoffer- en daderschap worden doorbroken, de waarde van zowel het spreken als het zwijgen erkend en het ouderschap dat wankelt, vindt na een ploeterende zoektocht uiteindelijk rust in de overgave aan ‘wat is’ dankzij de verzoening met ‘wat was’.

Dit verhaal kruipt onder je huid, blijft weg bij oordelen en laat de lezer tot eigen conclusies komen. Het beoogt het zwijgtaboe rondom grensoverschrijdend gedrag te helpen doorbreken en troost te bieden waar dat (nog) niet kan. Zwijgpijn is geschreven voor zowel vrouwen als mannen, als voor iedereen met een andere interessante gemengde sekse.