Als kind was ik gefascineerd door het boek “Alleen op de wereld” van Hector Malot. Ik leefde intens mee met de 8-jarige Remi, die zonder ouders zijn weg in het leven moest zien te vinden. Met zijn leermeester Vitalis, hond Capi, aapje Jolie-Coeur, en vriend Mattia zwierf hij over de wereld en moest hij tegenslag na tegenslag incasseren.
Helaas is het verhaal van Remi over ouderverlies op jonge leeftijd geen sprookje. Voor ongeveer 6.000 kinderen per jaar is het de harde realiteit dat zij één of beide ouders verliezen. Ongeveer een op de vijf overkomt dit voor hun zesde levensjaar. De helft wordt (half)wees in de pubertijd (12 tot 18 jaar) (Bron: CBS).
Ook mijn kinderen overkwam dit harde lot. Op 29 januari 2020 overleed compleet onverwacht mijn grote liefde, de vader van mijn twee kinderen, aan een hartstilstand. Overrompeld, verpletterd, verdoofd was ik. Naast mijn eigen verdriet hield één heel grote vraag mij bezig; “Komt het goed met onze kinderen?” Gaan zij dit verlies ooit te boven komen? Zullen zij opgroeien tot gelukkige mensen of is de schade onherstelbaar? Met het verlies van hun vader verloren zij immers iemand die onvoorwaardelijk van hen hield, die hun grootste fan was langs het hockeyveld, die hen hielp met huiswerk en hun folderwijkje, die hun wijze raad en advies gaf, met humor, een positief maar ook kritisch tegengeluid, een mentor, een maatje. Zoveel meer dan “alleen een vader”. Hoe gaan jongeren om met het verlies van een ouder op zo’n kwetsbare leeftijd? De adolescentie is een fase waarin jongeren steeds verder hun eigen autonomie en identiteit ontwikkelen. Jongeren maken zich steeds meer los van hun ouders en gaan op eigen benen staan. Wat nu als een ouder in deze fase overlijdt en het “losmaken” van je ouders een heel andere betekenis krijgt?
Deze vragen brachten mij in contact met Nancy Tromp van de EvE foundation. Na het overlijden van haar man in 2017 heeft zij een stichting voor jongeren opgericht. Deze stichting biedt begeleiding in de vorm van lotgenotencontact en een ondersteunend programma aan iedereen tussen de 14 en 24 jaar die één of beide ouders verloren heeft. De verhalen van Nancy over de jongeren van de EvE foundation vond ik hoopvol en inspirerend. Via Nancy kwam ik in contact met enkele jongeren van de EvE Foundation, die bereid waren hun verhaal met mij te delen. Soms was er een traan, maar vaak ook een lach. Want dat het verlies van een ouder niet alleen maar verdriet meebrengt, maar ook dankbaarheid voor mooie herinneringen en persoonlijke groei, werd mij duidelijk uit de verhalen van de jongeren. Het waren verhalen over verdriet, maar ook over veerkracht. Elke interview met de jongere sluit ik in het boek af met een lied (via QR-code), dat de betreffende jongere aan zijn of haar overleden ouder opdraagt. Ook zijn de jongeren op de foto gezet door een professionele fotograaf.
Ook voerde ik gesprekken met verschillende experts over het verlies van een ouder op jonge leeftijd. Hun reflecties gaven mij inzicht in wat jongeren na het verlies van een ouder nodig hebben. Ik sprak met rouwexpert Manu Keirse, Yvonne van Sark (auteur van o.a. het Puberbrein), Systeemtherapeute Ingrid Dykstra, Karin den Hollander (auteur van “ouders zonder voorbeeld”) en met Greet Vonk en Anja Jongkind over Posttraumatische Groei. Tim Overdiek (auteur van o.a. Tranen van Liefde) heeft het voorwoord geschreven.
De gesprekken met de jongeren en de experts, wissel ik af met enkele gedichten. De teksten zijn geïllustreerd door Cornelie Gogelein, om het “verhalende karakter” van het boek te ondersteunen.
Uiteindelijk sluit ik af met een nawoord waarin ik weer terug kom op Remi van “Alleen op de wereld”. Na veel tegenslagen en omzwervingen komt Remi er achter dat zijn biologische moeder nog leeft. Hij vindt haar uiteindelijk terug en ze blijkt heel lief en ook nog heel welgesteld te zijn. Kortom, ze leefden nog lang en gelukkig. Maar hoe zit dat met de ruim 6000 kinderen die jaarlijks één of beide ouders verliezen. Loopt het verhaal voor hen – net als voor Remi – ook goed af? Ik probeer op deze vraag in mijn nawoord een antwoord te formuleren aan de hand van vier perspectieven;
- wat de gesprekken met de experts mij aan inzichten hebben opgeleverd;
- wat de jongeren zelf zeggen,
- wat de lezer mij te vertellen heeft (een uitnodiging om mij te laten weten wat ze van het boek vonden en of de lezer zelf nog inzichten te delen heeft. Hieruit kan eventueel nog een vervolg op het boek komen in de vorm van een blog, podcast, o.i.d),
- en het laatste perspectief is mijn eigen perspectief, hoe ik mijn rouwproces heb beleefd en nog steeds beleef.
Er is een speciale actie, als iemand meer dan 500 boeken wenst te kopen. Wil je dan contact opnemen met Brian de Mello (brian@theoptimist.nl) of 06-54706346.
“Crowdfundingbedrag is verlaagd door rechtstreekse donaties aan de Eve Foundation”
Ik ben Dorien Verloop, afgestudeerd in de psychologie aan de Universiteit in Utrecht. Na mijn studie ben ik werkzaam geweest als onderzoeker en adviseur, afwisselend binnen het bedrijfsleven en de overheid.
